W polskim systemie oświaty uczniem niepełnosprawnym jest uczeń, który posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
Są to uczniowie z następującymi rodzajami niepełnosprawności:
- niesłyszący,
- słabosłyszący,
- niewidomi,
- słabowidzący,
- z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją,
- z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
- z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,
- z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Orzeczenia te wydają tylko zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Zalecają one najbardziej wskazane dla dziecka formy kształcenia. Rodzice, którzy otrzymali orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, składają wniosek do odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego w celu skierowania ich dziecka do wybranej placówki.
Bardzo często rodzice oraz nauczyciele w szkołach ogólnodostępnych mylą:
- orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z
- orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności wydanym przez Powiatowe Zespoły Orzekające i uważają, że jeśli uczeń ma orzeczenie o niepełnosprawności to jest uczniem niepełnosprawnym. To orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest na podstawie art. 4a ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych. Dzieci przewlekle chore, którzy otrzymały na komisji orzekającej w Powiatowym Zespole Orzekającym orzeczenie o niepełnosprawności w rozumieniu ustawy o systemie oświaty nie są uczniami niepełnosprawnymi.
Uczeń niepełnosprawny zgodnie z art. 71b ustawy o systemie oświaty wymaga stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie specjalne może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych lub w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych.
Pojawiła się w ustawie o systemie oświaty w art. 3 pkt. 18 definicja niepełnosprawności sprzężonych – należy przez to rozumieć występowanie u dziecka niesłyszącego lub słabosłyszącego, niewidomego lub słabowidzacego, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z upośledzeniem umysłowym albo z autyzmem co najmniej jeszcze jednej z wymienionych niepełnosprawności.
Na podstawie aktualnych przepisów prawnych opracowała mgr Małgorzata Grzesiak Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Lubaniu