Archiwum dnia: 31 marca 2020

Wielu spośród nas w obecnym czasie podejmuje zróżnicowane działania, mimo ograniczonej mobilności, w celu poprawy komfortu swojego życia, zapobieżenia także podstawowym potrzebom ludzkim. Ten czas, a właściwie niekiedy jego spory nadmiar, pozostający jako konsewkwencja wymuszonego zaniechania aktywności – w związku z pandemią – wywołuje efektywny natłok przemyśleń.

Wśród wielu refleksji na szczególną pozycję zasługują pojawiające się obecnie, znacznie silniej niż dotychczas, wspomnienia.

Ach wspomnień czar….wzdychamy i często z rozrzewnieniem próbujemy wrócić do tych radosnych, pełnych spokoju chwil. O czym mówią nam nasze wspomnienia, za kim, a może za czym tęsknimy? Spróbujmy na chwile uchwycić w kadr generujące się w naszej sferze poznawczej obrazy.

Rola wspomnień w tym okresie dla nas wszystkich ma nieocenioną moc w kształtowaniu poprawy nastroju, sposobów radzenia sobie z ciagle docierającymi do nas informacjami o kolejnych zmieniających się statystykach niepokonanego jak dotąd koronawirusa.

To każdy człowiek jest stróżem swoich myśli, najlepszym koordynatorem działań z nich wypływających. Warto teraz właśnie po raz kolejnym to sobie uświadomić.

Szczególnym treningiem jest aktywacja wspomnień. To one świetnie teraz stabilizują nasz stan psychiczny. Zwracam uwagę jednak, że tylko w odpowiedni sposób kierowane, przywoływane. A zatem? Spróbujmy każdego dnia wyruszyć w podróż wspomnień, a co za tym zostanie aktywowane, podróż pragnień.

To wewnętrzne bogactwo każdego z nas, to uważność i refleksja nad życiem powodują odnajdywanie głębi sensu istnienia i motywów do przetrwania trudnego okresu w życiu.

Wspominajmy swoje pierwsze zauroczenia, wspominajmy to, co wiązało się z doświadczeniem pozytywnych uczuć. Te uczucia w nas pozostają, powodują poprawę nastroju. Wpominajmy te najbardziej spektakularne doświadczenia chwil pełnej szczęśliwości, budzące w nas entuzjazm i łzy radości.

Nie bez znaczenia jest nasze środowisko rodzinne, wspomnienia z dzieciństwa, wczesnej młodości. Może czas poukładać zdjęcia w rodzinnym abumie albo odszukać sprawdzone receptury wyśmienitych posiłków przygotowywanych przez nasze babcie. Już dawno nie pisaliśmy do siebie listów. Uporządkować kontakty w telefonie, przecież nie było kiedy na spokojnie porozmawiać. Ile w naszych kompterach znajduje się zdjęć z podróży i wydarzeń, które do tej pory nie były przeglądane. To tylko wybrane propozycje, które pomogą poczuć bliskość i poprawić poczucie bezpiecznego życia w gronie najbliżych, rodziny, przyjaciół.

Człowiek wyposażony w pięć podstawowych zmysłów posiada nieograniczone możliwości rozkoszowania się każdą chwilą życia. Zachęcam, aby korzystając ze wzroku, smaku, dotyku, węchu, słuchu wyruszyć w podróż najwspanialszych wspomnień jako panaceum na pozornie trudny czas. Szczęście jest możliwe w każdym czasie. Droga do jego odkrycia to również wspomnienia.

Dr Piotr Karpiński – Psycholog

Istnieje powiedzenie, że uczymy się przez całe życie. Ale jak to zrobić, by się nauczyć? Planując naukę, zwłaszcza samodzielną, warto zwrócić uwagę na kilka czynników:

• Otoczenie

 zadbaj o porządek i usuń z pola widzenia wszystkie rzeczy, które mogłyby być rozpraszające. Niektórzy lepiej uczą się w ciszy, inni potrzebują muzyki w tle. Ważne, by hałasy  i rozpraszacze nie wyrywały nas ze stanu skupienia, bo powrót do  pracy zajmuje dużo więcej czasu. Dobra rada: na czas nauki wyłącz powiadomienia w telefonie.

•  Organizacja pracy

Zrób plan.  Dzięki temu trudniej będzie coś przeoczyć, będziesz też wiedział, ile zadań  jest do wykonania i ile czasu potrzebujesz. Wykreślanie z listy kolejnych punktów poprawia motywację i dobrze wpływa na samopoczucie. Zabierz się do zadania, gdy jesteś wypoczęty – wtedy wszystko idzie szybciej. Zmieniaj rodzaje zadań – trudne przeplataj łatwiejszymi, wymagające dużego skupienia bardziej relaksującymi. Rób przerwy – najlepiej wykonaj krótkie ćwiczenie fizyczne. I pij wodę  – odwodniony organizm nie będzie działał  efektywnie.

• Motywacja

Zanim zaczniesz pracę, zastanów się chwilę, po co w ogóle się tego uczyć? Łatwiej nam się zabrać do pracy, gdy mamy jasny cel, a na końcu czekają nas korzyści. Może być to nabycie konkretnej wiedzy  (już umiem to zrobić), ale też nagroda (po wykonaniu obowiązków mogę skupić się na swoich przyjemnościach) lub uniknięcie przykrych konsekwencji (blokada na telefon, kłótnia z rodzicami).

Znalezienie praktycznego zastosowania dla poznawanych właśnie treści może być czasem dużym wyzwaniem, ale to też jest gimnastyka dla mózgu. Myśl pozytywnie– jeśli powiesz sobie „dam radę”, nauka idzie łatwiej i szybciej. Jeśli podejdziesz do zadania z myślą „to jest trudne, nie dam rady” z dużą pewnością tak właśnie się stanie.  Pamiętaj również o tym, że nie wszystko wyjdzie od razu tak, jak sobie to zaplanowałeś. Coś poszło nie tak? Nie szkodzi, właśnie zdobyłeś wiedzę, że tak się tego nie da zrobić. Zrób chwilę przerwy; sprawdź, czy nie ma gdzieś błędu, zmień metodę, spróbuj inaczej. Pamiętaj, największe wynalazki pojawiły się na świecie przez przypadek, albo jako wynik pomyłki!

• Style uczenia się

Każdy z nas ma swoje ulubione sposoby uczenia się. Efektywna nauka angażuje do pracy wszystkie zmysły, by jak najlepiej zapamiętywać niezbędne informacje.

Wyróżniamy główne style uczenia się: wzrokowy,  słuchowy,  dotykowy/ kinestetyczny lub mieszany.

Wzrokowcy

Najłatwiej uczą się czytając, patrząc na wykresy, tabele, schematy, hasła lub słowa kluczowe umieszczone na różnych karteczkach zawieszonych w widocznych miejscach na wysokości wzroku. Tacy uczniowie lubią korzystać z taśm wideo, slajdów czy zdjęć, zapamiętują informacje w postaci obrazów.

Naukę utrudniają im: nieporządek, ruch, przerywanie demonstracji słowami, długie objaśnienia

Słuchowcy

Najłatwiej uczą się przysłuchując się innym lub głośno „przepowiadając” sobie materiał do nauczenia się. Lepiej rozumieją to co czytają, jeśli mogą czytać półgłosem, rozwiązując problem „głośno myślą” lub rozmawiają z innymi. Muzyka jest ich ulubionym rodzajem sztuki.

Naukę utrudniają im: hałas, zbyt długie i szczegółowe teksty pisane, konieczność opowiadania o tym co widzi, co czuje, zmuszanie do kontaktu wzrokowego .

Kinestetycy/czuciowcy

Najlepiej uczą się poprzez konkretne działania, odgrywanie i przedstawianie tego, czego się uczą w sposób materialny, możliwość ruszania się trakcie słuchania, korzystanie z modeli, obiektów, które można dotknąć, poczuć i zobaczyć, jak to się ma do opisu, możliwość samodzielnego eksperymentowania. Ich wyobraźnia pracuje w ruchu. Lubią czuć emocje, zapachy i smaki.  Ruch na początku zajęć wzmacnia  gotowość i chęć do nauki.

Naukę utrudniają im: : konieczność słuchania długich wyjaśnień, mówienie o tym, co widzi lub słyszy, komentarz słowny w toku pokazu, zmuszanie do długiego pozostawania w bezruchu.

Rozwiąż test, aby dowiedzieć się jaki masz preferowany styl uczenia się https://www.quizme.pl/quiz/start/179200604

• Metody uczenia się

Wszystkie metody poprawiania pamięci polegają na kategoryzowaniu i porządkowaniu elementów, które mają zostać zapamiętane.

akronimy

Ta metoda polega na tworzeniu zdań, w którym każde słowo rozpoczyna się od litery będącej pierwszą literą wyrazu, jaki chcemy zapamiętać. Jak zapamiętać wszystkie litery, po których piszemy rz? Pomoże wierszyk: Pan Bartek Tańczy Disco Kiedy Tańczy Jego Wąż Chiński.

rymowanki i wierszyki

Łatwiej zapamiętujemy zdania, które się rymują, ponieważ angażujemy zmysł słuchu do wychwytywania melodii.

piktogramy – przedstawianie zagadnienia za pomocą obrazu,

łańcuchy skojarzeń – tworzenie powiązań słownych pomiędzy zagadnieniami. Elementy łańcucha łączą się ze sobą, tworząc opowiadanie lub historyjkę. Ważne, aby historyjka rozwijała wyobraźnię i zawierała sporą dawkę fantazji. Im śmieszniejsza  i bardziej zwariowana, tym dłużej zostaje nam w pamięci.

mapy mentalne – mapy myśli porządkujące materiał od najbardziej ogólnego hasła, aż po szczegóły zagadnienia. Polega na umieszczeniu na środku kartki zagadnienia, słowa lub rysunku – klucza, a następnie dołączaniu do niego, w formie rozgałęzień, haseł, słów bądź rysunków bardziej szczegółowych.

haki pamięciowe – kojarzenie cyfr z przedmiotami/kształtami,

pałac pamięci – przyporządkowujemy materiał do zapamiętania do przedmiotów w znanym nam miejscu.

Więcej o mnemotechnikach znajdziecie m.in. tu https://nonstopdoprzodu.pl/mnemotechniki/

Katarzyna Kowalska – Wąs

     Jednym z ważniejszych problemów współczesnej szkoły jest zagadnienie niepowodzeń w nauce, zwłaszcza czytania i pisania, znacznej grupy uczniów. Nabycie umiejętności czytania i pisania w pierwszych latach nauki szkolnej umożliwia zdobywanie wiedzy na kolejnych etapach kształcenia. Problemem staje się sytuacja, gdy uczeń, pomimo własnego wysiłku, pomocy nauczycieli i rodziców nie może posiąść tych umiejętności w stopniu umożliwiającym mu normalne funkcjonowanie w szkole.

Często okazuje się, że przyczyny powyższych niepowodzeń są skutkiem fragmentarycznych zaburzeń funkcji percepcyjno – motorycznych przy prawidłowym poziomie inteligencji- specyficznych trudności w uczeniu się.

Usprawnianie funkcji słuchowo – językowych – przykłady ćwiczeń:

wszelkie formy ćwiczeń muzycznych

wyodrębnianie zdań w mowie, słów w zdaniach, głosek w słowach

układanie i powtarzanie zdań, samodzielne układanie opowiadań

czytanie metodą sylabową, czytanie globalne, poprawa tempa czytania

czytanie naprzemienne z drugą osobą, np. rodzicem – dwa zadania ja, dwa zdania ty itp.,

ćwiczenie płynności czytania głośnego, rozwijanie czytania ze zrozumieniem

tworzenie wyrazów z użyciem różnych sylab

przekształcanie wyrazów poprzez zmianę głosek w różnych położeniach –( np. kos – sok, kra – akr )

rozwiązywanie rebusów wyrazowych

układanie nowych wyrazów z podanych liter, np. d, b, a ,e, r, t, k, o – kto, kot, bar, kod

opowiadanie treści obrazka, historyjek obrazkowych

uczenie się na pamięć krótkich wierszy, rymowanek itp.

Doskonalenie sprawności manualnej, grafomotoryki oraz koordynacji ruchowej:

ćwiczenia manipulacyjne, np. montowanie konstrukcji z użyciem klocków, patyczków, koralików, klamerek

ćwiczenia w wycinaniu- linii prostych, form falistych, figur geometrycznych: koła, kwadraty trójkąty

zabawy z użyciem modeliny, plasteliny,masy solnej

manipulowanie przedmiotami ( piłeczki, kostki, papierowe kulki ), gry manipulacyjne

rysowanie oburęczne

rzucanie piłeczką , kulką papierową do celu

odtwarzanie sekwencji ruchowych, naśladowanie ruchu.

Ćwiczenie precyzyjnych czynności grafomotorycznych:

rysowanie po śladzie, pogrubianie konturów, obrysowywanie szablonów, rysowanie labiryntów, kopiowanie wzorów, łączenie kropek

odręczne kreślenie figur o różnym kształcie i w różnym położeniu

kreślenie bez odrywania ręki zróżnicowanych symboli graficznych, jedno – wieloelementowych, mogą być symbole literopodobne

ćwiczenie płynnych, rytmicznych, postępujących ruchów pisarskich, kaligrafowanie

ćwiczenia poprawiające tempo pisania, pisanie pojedynczych liter- pisanie krótkich 2-3 literowych sylab, pisanie dłuższych sylab, krótkich i dłuższych wyrazów z zachowaniem płynności ruchów.

Usprawnianie funkcji wzrokowej – analizy i syntezy wzrokowej oraz orientacji przestrzennej:

wyszukiwanie figur, liter, określonych kształtów wśród innych, w tle,  w obrazach nakładających się na siebie, w tekście

wyszukiwanie różnic i podobieństw oraz brakujących szczegółów między obrazkami

wyszukiwanie/zakreślanie takich samych wyrazów w tekście, zapamiętywanie powtarzających się wyrazów, szukanie podobieństw między wyrazami

łączenie w zbiory, pary, takich samych sylab, wyrazów, różnicowanie znaków graficznych

układanie z części obrazków, figur geometrycznych, innych określonych kształtów

rozpoznawanie zmian jakościowych i ilościowych w układach elementów, dobieranie brakujących elementów

rysowanie, malowanie, wyklejanie obrazków, kompozycji geometrycznych według podanego wzoru

kształcenie orientacji w schemacie ciała: prawa strona , lewa strona, przed sobą, za sobą, nad sobą itp.

chodzenie po narysowanej lub ułożonej ścieżce, można tez z zamkniętymi oczami, dbając jednak o bezpieczeństwo dziecka

wykorzystywanie w ćwiczeniach loteryjek obrazkowych, gier typu: domino, puzzle, karty, super pamięć.

Doskonalenie umiejętności czytania i pisania:

czytanie wyrazów, zdań, tekstów od łatwych, krótkich, stopniowo wydłużając czas czytania i stopień trudności

dążenie do płynnego czytania metodą wyrazową całości tekstu

opowiadanie przeczytanych samodzielnie tekstów

pisanie wyrazów, zdań, według wzoru, z pamięci, starając się zachować prawidłowy kierunek pisania, łączenia liter, jednolitego rozmieszczenia liter, kształtu liter

wyszukiwanie/zakreślanie danej sylaby w wyrazach

uzupełnianie brakujących sylab w wyrazach

podział wyrazów na sylaby, zaznaczanie danej sylaby kolorami

tworzenie rodziny wyrazów, np.; król- królik- królowa – królewski

wyrabianie czujności ortograficznej i wypracowanie nawyku poprawnego pisania pod względem ortograficznym

wyuczenie się podstawowych zasad ortograficznych i częste ich powtarzanie.

Ćwiczenia poprawnej pisowni do samodzielnej pracy dla uczniów starszych:

:załóż zeszyt do ćwiczeń ortograficznych

przypomnij sobie poznane zasady ortograficzne

przeczytaj uważnie wybrany przez siebie fragment tekstu – niezbyt długi, 5-7 zdań

przeczytaj pierwsze zdanie zapamiętując tekst i pisownię wyrazów

uzasadnij pisownię trudnych dla ciebie wyrazów – możesz korzystać ze słownika ortograficznego

powiedz tekst z pamięci

przeczytaj powtórnie zdanie sprawdzając czy je dobrze zapamiętałaś/zapamiętałeś

napisz tekst z pamięci

sprawdź czy dobrze napisałaś/napisałeś – ewentualnie popraw

zakryj zdanie wzorcowe i napisane

napisz powtórnie to samo zdanie i sprawdź zapis.

Poprawa błędów:

wypisz wyrazy, w których popełniłaś/popełniłeś błędy         i uzasadnij w oparciu o znajomość zasad poprawnej pisowni

ułóż z nimi zdania, utwórz rodzinę wyrazów pokrewnych

możesz utworzyć z nimi krzyżówkę

możesz na końcu zeszytu utworzyć słownik wyrazów trudnych    i tam je umieścić, aby mieć do nich łatwy dostęp w przyszłości.

Samodzielny sprawdzian z efektów swojej pracy:

pracuj trzy – cztery razy w tygodniu zapisując datę wykonywanych ćwiczeń

po tygodniu – dwóch systematycznych ćwiczeń poproś kogoś, aby podyktował ci zdania, które pisałaś/pisałeś

sprawdź ile błędów mniej zrobiłaś/zrobiłeś niż poprzednio    i popraw je – wg powyższego wzoru.

                                                       POWODZENIA

Przydatne pomoce i literatura:

Zofia Handzel „Dyktanda graficzne” wyd. Harmonia

Zofia Handzel „Symetryczne dyktanda graficzne” wyd. Harmonia

Grażyna Pawlik “100 ćwiczeń poprawiających koncentrację uwagi” wyd. Seventh Sea

Alicja Małasiewicz „SPOSTRZEGAM I MYŚLĘ – Ćwiczenia do pracy z uczniem szkoły podstawowej o obniżonej sprawności widzenia i spostrzegania” wyd. Harmonia

Anna Tońska-Szyfelbein „CHODZĄ SŁUCHY czyli ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową dla uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej oraz uczniów gimnazjum” wyd. Harmonia

Zeszyty ,,Ortograffiti” wydawnictwa Operon

gry i zabawy, np.  statki, państwa i miasta, rebusy, dobble, scrabble, story cubes,  sudoku, gry karciane i planszowe

programy komputerowe z serii Akademia Umysłu (pamięć, koncentracja, szybkie czytanie)

                                                                            Artykuł opracowała pedagog, mgr Beata Bodziona