Archiwum roku: R

PORADA MIESIĄCA
wrzesień

 „Cała Polska czyta dzieciom” – akcja pod takim tytułem, mająca miejsce w mediach jakiś czas temu, zachęciła wielu rodziców do czytania dzieciom w czasach zdominowanych przez przekaz wizualny. Jasno wyartykułowano, że choć wygodnie jest posadzić dziecko przed telewizorem, czego się zresztą pociechy żarliwie domagają, to jednak słowo czytane ma swoją niezastąpioną wartość.

Chciałabym się posunąć dalej i zachęcić rodziców nie tylko do czytania, ale i snucia własnych opowieści. Bajka opowiadana, opowieść, zawiera w sobie nie tylko treść, ciekawą akcję, melodię głosu, ale i większe nasycenie osobistym kontaktem z bliską osobą, aniżeli czytana.

To fakt, wymyślanie opowiadań, na pierwszy rzut oka wydaje się trudne…, ale tylko na pierwszy rzut. Możemy zresztą poszukać inspiracji w bogatej literaturze. Po za tym ćwiczenie czyni mistrza! Snucie własnych opowieści pozwala nam rodzicom bardziej precyzyjnie wykorzystać psychoedukacyjną,  wychowawczą i terapeutyczną moc bajek, gdyż możemy ich treść dopasować do aktualnych przeżyć i potrzeb dziecka, które znamy lub się domyślamy.

Jak można opowiadać?

1. Ważny jest bohater, z którym się nasza latorośl zidentyfikuje. Może to być dziecko, zwierzątko, samochodzik itp. w zależności od zainteresowań pociechy. Postać bohatera powinna posiadać cechy podobne do naszego dziecka: wiek, płeć, elementy otoczenia, ułatwiające identyfikację. Podobieństwo powinno być zauważalne, ale nie nachalne.
2. Po drugie, emocje przeżywane przez bohatera, powinny odpowiadać uczuciom, problemom, doświadczeniom dziecka, zarówno tym uświadamianym jak i może przede wszystkim nieuświadamianym, a których się domyślamy, zarówno negatywnym będących źródłem trudności, jak i pozytywnym – źródłem siły dziecka..
3. Przygody bohatera wynikające z przeżywanych uczuć mogą ukazywać jak można sobie radzić z różnymi trudnościami, jak zdobywać wsparcie i sojuszników np. przez uczynność, obdarzanie przyjaźnią, okazywanie współczucia, solidarność, odwagę, wykonanie zadania, pracowitość, cierpliwość itd. tu można wstawiać cechy i wartości, które nasze dziecko w pewnym stopniu posiada  i  chcemy je w nim wzmacniać.
4. Dzięki własnym działaniom, i co ważne pomocy przyjaciół, magicznym przedmiotom ale zdobytym często własnym staraniem, bohater rozwiązuje swoje problemy –                      i następuje pożądany „happy end”. W ten sposób nasze dziecko dowiaduje się jak działać, że możliwe jest uzyskanie pomocy, zyskuje  nadzieję, przekonanie, że trudności są do pokonania,  że inni też je przezywają, odreagowuje napięcia. Uzyskuje też natychmiastowe wsparcie, gdyż bajkę opowiada mu bliska, życzliwa osoba.
5. Sprawdzonym rozwiązaniem jest bajka – serial. Stały bohater, którego dziecko polubi, w każdym odcinku miewa różne przygody, w zależności co niesie życie.
6. Snucie opowieści może przynieść korzyści także bezpośrednio samym opowiadającym rodzicom…, ale to już temat innej bajki np. „ Jak być rodzicem i przetrwać”.
7. Opowiadając bajkę można trzymać dziecko na kolanach, lekko kołysząc i przytulając w rytm opowieści.

Baju, baju, baju, baju, baju, baaju nocą…………

Janina Jackiewicz
PPP Lubań
psycholog dziecięcy

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.),
opinia o specyficznych trudnościach w uczeniu się może być wydana uczniowi nie wcześniej niż po ukończeniu klasy III szkoły podstawowej i nie później niż do ukończenia szkoły podstawowej. Na wniosek nauczyciela lub specjalisty wykonującego w szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, prowadzących zajęcia z uczniem w szkole i po uzyskaniu zgody rodziców albo pełnoletniego ucznia lub na wniosek rodziców albo pełnoletniego ucznia opinia ta może być wydana także uczniowi gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne.

Raz wydana opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się będzie ważna na każdym etapie edukacyjnym.
Będzie podstawą dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia oraz podstawą do dostosowania warunków przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.

Nowe zasady pomocy psychologiczno-pedagogicznej i wydawania opinii obowiązują od roku szkolnego 2011/2012 w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach, analogicznie od roku szk. 2012/2013 w szkołach podstawowych i ponadgimnazjalnych.

Opr. mgr Małgorzata Grzesiak Dyrektor Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Lubaniu

Pobierz w pliku PDF »

Jak rozmawiać z nastolatkiem o seksie i antykoncepcji?

Temat seksualnej edukacji młodzieży jest wciąż w naszym społeczeństwie kontrowersyjny. Kto i jak powinien uświadamiać młodego człowieka w tej kwestii? W ogóle temat seksu jest tematem tabu, nie rozmawiają o nim partnerzy i małżonkowie ani rodzice ze swoimi dziećmi. A to właśnie dom rodzinny jest najlepszym miejscem na przekazywanie dziecku wiedzy o seksualności. Rodzice dobrze znają, a przynajmniej powinni znać, swoje dzieci, ich wrażliwość. Mogliby w ciepły, życzliwy i delikatny sposób wprowadzić swoje dzieci w intymną sferę życia człowieka. Niestety rodzice zaprzeczają seksualności swoich pociech; nie traktują ich jak istot seksualnych.

Obawy i błędy rodziców
Rodzice nie rozumieją, że dzieci są istotami seksualnymi już od urodzenia. Sądzą, że temat seksu nie dotyczy ich dzieci, a jeśli już, to w odległej przyszłości. Zwykle decydują się na poruszenie tego tematu za późno, kiedy dzieci i tak już wiedzą swoje od rówieśników lub starszych kolegów. Wtedy dzieci nie są specjalnie chętne do takich rozmów, mogą jedynie zweryfikować posiadaną już wiedzę. Dziecko od najmłodszych lat zdobywa wiedzę o seksualności, zgodnie z kolejnymi etapami rozwoju psychoseksualnego. Zdobywa ją z różnych źródeł, np. od starszego rodzeństwa, od rówieśników, z gazet, telewizji i internetu. Rodzice powinni weryfikować tę wiedzę, być autorytetem dla młodego człowieka. Dziecko oczekuje pomocy, oddzielenia prawdy od mitów a nie strofowania, zabraniania, zawstydzania czy milczenia. Młody człowiek uczy się w ten sposób, że seks jest tabu i że należy się go wstydzić. Dostaje od rodziców informację, że seks jest „brudny i zły” i ma w przyszłości poczucie winy, uprawiając go. Rodzice często w swych domach rodzinnych, również nie rozmawiali o seksie. Dla ich rodziców także był to temat tabu i teraz są skrępowani i nie potrafią rozmawiać o życiu intymnym ani przekazać tej wiedzy swoim dzieciom. Nie znajdują odpowiednich słów, są zażenowani, często sami nie posiadają odpowiedniej wiedzy. Moralizują i oceniają, chcą podejmować decyzje za dzieci, chcą podporządkowania. Powinni być też wzorem do naśladowania, jeśli wpajają dziecku ideały. Nie zawsze rodzina postępuje zgodnie z przekazywanymi wartościami i trudno się dziwić, że dzieciaki zniechęcają się i nie chcą rozmawiać. W wielu domach ten temat nie istnieje, nie uczy się dzieci radości z własnego ciała i własnej seksualności. Rodzicom zdarza się zawstydzać dzieci zainteresowane własną płciowością i odkrywające przyjemność z dotyku intymnych części ciała. Może to prowadzić do zaburzeń seksualnych, do oziębłości a do zahamowań i lęku przed ujawnianiem własnej seksualności. Oto wspomnienia Marty:

W naszym domu nie rozmawiało się na „te tematy”, tak jakby zachowania seksualne były czymś nienaturalnym czy wręcz wstydliwym, a mnie i moją siostrę, przyniosły rodzicom do domu bociany. Długo potem, już jako dorosłą osoba, wstydziłam się swojego ciała, nagości, bałam się też nagości mojego partnera.

Co i jak mówić dzieciom o seksie?

Dzieci od początku są istotami seksualnymi i jako takie mają prawo zdobywać wiedzę na temat seksualności człowieka, aby prawidłowo się rozwijać i funkcjonować w życiu. Powinny orientować się w budowie własnego ciała, różnicach między płciami i wiedzieć skąd się biorą dzieci. Niedoinformowanie może spowodować zahamowania lub nawet zaburzenia seksualne, konflikty, choroby i inne problemy w przyszłym życiu intymnym. Najlepiej rozmawiać z dziećmi wprost i rzeczowo, nie robić uników, lecz mówić o faktach. Trzeba rozmawiać w sposób naturalny, bez aury tajemniczości i zakazanego tematu. Dobrze jest przekazać dziecku rzetelne informacje już wtedy, gdy pojawiają się pierwsze pytania, czyli najczęściej już w wieku przedszkolnym. Odpowiedzi powinny być dostosowane do wieku, ale zawsze rzetelne i zgodne z prawdą. Kłamstwo może spowodować utratę zaufania do rodzica i brak otwartości w przyszłości. Rodzice powinni uświadomić sobie fakt, że o dojrzewaniu nie można rozmawiać, kiedy już jest faktem, ale dużo wcześniej. Dziecko powinno być prawidłowo przygotowane do zmian, które w nim zajdą, zanim one nastąpią, aby np. nie przestraszyło się wystąpienia pierwszej miesiączki czy polucji/zmazów/ nocnych. Musi wiedzieć, że to normalne, że nie świadczy to o żadnym zaburzeniu czy chorobie.

Zdarza się, że nawet nastolatków rodzice traktują jak dzieci i uważają za zbędne poruszanie np. tematu przedwczesnego wytrysku czy antykoncepcji. A przecież młodzi ludzie powinni być przygotowani do rozpoczęcia aktywności seksualnej, do świadomego podejmowania ważnych decyzji. Rodzice powinni przekazać im tak ważne zagadnienia okresu dojrzewania, jak zmiany fizjologiczne i psychiczne, problemy inicjacji seksualnej, chorób przenoszonych drogą płciową, metod antykoncepcji.

Ćwiczenia dla rodziców

Wielu rodziców przeraża i oburza sama myśl rozmowy z dziećmi o seksie. Zwykle są to osoby, które nie potrafią przełamać własnej blokady i wstydu. Aby pokonać własny wstyd, seksuolodzy polecają na dobry początek naukę wypowiadania słów tabu. Terminologia związana z seksem jest w języku polskim albo medyczna albo wulgarna. Trudno nauczyć się wypowiadać swobodnie takie słowa jak np. pochwa, penis, członek, wagina, wargi sromowe, piersi czy jądra. Są to słowa naturalne a nie obsceniczne i należą do słownika języka polskiego. Nazywają intymne części ciała człowieka, tak samo naturalne jak ręka czy noga i nie powinny stanowić tabu. Jeśli sami oswoimy się z ich swobodnym używaniem, będzie nam łatwiej rozmawiać o seksie z naszymi dziećmi.

mgr Małgorzata Grzesiak
Dyrektor PPP

Pobierz w pliku PDF »

Jak interpretować zapisy w opiniach psychologiczno – pedagogicznych wynikające z deficytów określonych w trakcie diagnozy w Poradni. (PDF) »